Mulago hospital

Ik heb veel te lang niks van me laten horen op de blog. Daarom hier nu gelijk 3 verschillende (lange) updates (om het een beetje overzichtelijk te houden). Ik zal ook even uitzoeken hoe ik het beste foto’s met jullie kan delen (een groot deel is sowieso al te bewonderen op facebook).
De eerste week is voorbij, en de cultuurshock is inmiddels wel gekomen. Ik zal beginnen waar ik was gebleven. Zondagochtend werd ik wakker met een afrikaanse gospel op de achtergrond afkomstig van één van de kerken op de campus. Ik ben gelijk even gaan kijken, was best wel inspirerend een kerkdienst op zijn afrikaans mee te maken. Daarna was het wachten op de tour die ik zou krijgen door Mulago, die om 11u zou plaatsvinden maar uiteindelijk na een telefoontje pas om 2u was. Aan het wachten hier ben ik inmiddels wel gewend en vind het eigenlijk allemaal prima, maar deze dag was het heel warm en had ik veel liever aan het zwembad gelegen. Het ziekenhuis ligt ong 20min lopen langs de drukke weg met 2x oversteken van Edge House af (elke keer ben ik weer blij dat ik levend de overkant bereik). Het ziekenhuis zelf is een groot gebouw en een drukte van jewelste, op de gangen liggen en lopen overal mensen. Op de afdelingen is het overvol met gammele bedjes. In Uganda is het zo dat de familie ervoor verantwoordelijk is dat de patiënt te eten krijgt (het enige wat ze van het ziekenhuis krijgen zijn een ei en een zakje melk), die bivakeren dus vaak op de gang. Maar ook de patiënten die nog geen plekje op de afdeling hebben liggen hier. En ook sommige poli’s vinden op de gang plaats. Naast het ‘new’ Mulago, wat voor onze begrippen nog steeds een vervallen gebouw is, is er ook een ‘old’ Mulago. Dit is niet echt een groot gebouw, maar allemaal afzonderlijke gebouwtjes waar verschillende afdelingen van o.a. kindergeneeskunde zijn. Op het grasveld van nieuw Mulago zie je trouwens allemaal vrouwen de was doen. Na de tour samen met de belgische meisjes samosa’s (bladerdeeg driehoekjes gevuld met kip of gehakt oid) gegeten.
Maandag was de eerste dag in het ziekenhuis, nadat ik in de international office kennis had gemaakt met Susan en Phionah (de begeleidsters voor internationale studenten) werd ik naar het department of obstetrics&gynaecology meegenomen. Dr Denis met wie ik mijn rooster zou bespreken was er echter nog niet waardoor ik door een student meegenomen werd naar afdeling 5c werd meegenomen, de student wilde me eigenlijk al gelijk op de ‘high risk’ labour ward neerzetten (naast deze ‘ward’ heb je op 5c nog de admission room, de OK waar keizersnedes worden uitgevoerd en de PET, de afdeling waar bijvoorbeeld de vrouwn pre-eclampsie (grootste gezondheidsrisico) liggen), naast 5c heb je nog de ‘low risk’labour ward (14) en de acute gynaecologie, de gynaecologie/oncologie en de postnatale afdelingen. Maar ik zei dat ik dat wel een beetje teveel van het goede vond voor mijn eerste dag en uiteindelijk kwam ik terecht in de admission room, hier worden de vrouwen onderzocht en wordt beslist of ze al in ‘active labour’ (vergeef me de engelse termen) zijn of dat ze evt. een keizersnede moeten ondergaan. Op deze kamer is het een komen en gaan van vrouwen, het is dringen bij de deur om een plekje op een van de 5 bedden waarna de vrouwen hierheen strompelen (rolstoelen hebben ze hier amper en een helpende hand kennen ze blijkbaar niet), dan leggen ze hun plastic op het bed (best wel een goede oplossing want ze hebben niet de tijd en de middelen om de bedden te verschonen) en hun handschoenen (die moeten ze zelf meenemen). Zodat op een gegeven moment de dokter de anamnese kan afnemen. De dokter doet echter alles op een rustig tempo. De meeste vrouwen die deze dag langskwamen spraken geen engels, maar ik heb wel bij een aantal vrouwen de buik mogen onderzoeken en VE (vaginal examinatien) mogen doen. De vrouwen hebben op deze kamer totaal geen privacy, maar dat lijkt de meeste ook niet echt te deren. Hoewel er wel werd schoongemaakt vond ik het eigenlijk nog best een vieze bedoening, op de grond lagen verschillende plassen bloed, vruchtwater en urine en ook waren de muggen niet van me af te slaan. Er staat een grote vuilnisbak voor het afval, maar de dokter wierp altijd zijn vieze handschoenen vanaf een afstandje erin en miste natuurlijk geregeld en liet het dan maar gewoon op de grond liggen.
Dinsdag was een dag van eersten. Deze dag ben ik naar de ‘low risk’ labour ward gegaan (ward 14). Dit is gevestigd in een gebouwtje in ‘old’ mulago. Als je binnenkomt zie je een grote dossierkast met allemaal dossiers (het is mij een raadsel hoe ze hier de juiste dossiers in terug kunnen vinden). Daarvoor zitten de vrouwen op bankjes te wachten totdat ze in ‘active’ labour zijn. Ondertussen worden sommige vrouwen onderzocht in de examination room , ook hiervan is de structuur mij onduidelijk, maar ik heb wel gemerkt dat wie het hardst schreeuwt het eerste aan de beurt is. Ook de bloeddruk wordt opgenomen (maar of de meting met het ouderwetse apparaat zonder stethoscoop zo betrouwbaar is betwijfel ik). Als de vrouwen eenmaal bijna zover zijn worden ze op een van de bedden gelegd, de afdeling bestaan uit verschillende labour rooms afgescheiden door gordijnen. En als er geen plekje vrij is wordt een vrouw die net bevallen is al direct naar de postnatal ward gestuurd ipv na 2u wat gebruikelijk is. Gemiddeld per dag worden er op deze afdeling 30 kinderen geboren en er zijn rond de 10 bedden (of matrassen op de grond) dus het is een komen en gaan. Toen ik het labour gedeelte inliep was het eerste wat ik zag een hoofdje wat naar buiten kwam. Ik had mijn eerste bevalling me toch anders voorgesteld, het is best wel een desillusie hier. Pas wanneer de vrouwen bijna klaar zijn om te persen komt de midwive (die ze sisters noemen, de sisters op deze afdeling kunnen alleen maar schreeuwen. Ze schreeuwen ook continue naar de vrouwen die luidruchtig zijn tijdens de weeën dat ze stil moeten zijn) kijken, de bevalling wordt gedaan en het kindje word naar de kinderonderzoeksplek meegenomen voor een hele snelle check up de midwive gaat terug naar de vrouw om de placenta te halen. Als deze gehaald is moet de vrouw gelijk opstaan zodat het plastic met alle zooi erop van het bed afgehaald kan worden en er een nieuwe opgelegd, ook wordt de vrouw zelf schoongeveegd. Wanneer de vrouw nog gehecht moet worden na de bevalling kan het best zo zijn dat ze even moet wachten en dus in de bloederige troep blijft liggen. Wat ook nog even leuk is om te vermelden is dat je echt ruikt wanneer een bevalling aan de gang is.Na de lunch ben ik met één amerikaans meisje op de bodaboda (soort brommertje, heel gevaarlijk maar ik moest het een keer uitgeprobeerd hebben. Was ook gelijk mijn laatste keer!) door de wonderbaarlijk rustige straten, en de bodabodarijder stopte zelfs voor overstekende mensen naar de graft market gegaan. Terug ben ik in mijn eentje voor het eerst met de matatu (de matatu die ik in mijn vorige blog beschreef was een private hire taxi-busje, dus geen matatu en heb er dus waarschijnlijk wel gewoon de goede prijs voor betaald) terug gegaan, lekker zweten in de stoeltjes. Matatu’s vertrekken ook niet voordat ze vol zitten. Alleen werd ik afgezet bij een van de zij-ingangen van de campus zodat ik lekker kon gaan klimmen de heuvel op. ’s Avonds ben ik met de nederlanders uit eten geweest (hele lekkere gegrilde vis en nog steeds redelijk goedkoop), hierna zijn we bij een deel van de andere internationale studenten van Mulago aangesloten (in totaal zijn er een stuk of 25-30 van ons in Kampala!) voor een drankje in de mishmash (een van de clubs in Kampala).
Woensdag was dag 3 in het ziekenhuis, ik moet hier wel bij vermelden dat de dagen in het ziekenhuis gemiddeld een stuk korter zijn dan in Nederland (maar niet minder vermoeiend). We lopen rond 8u weg richting het ziekenhuis, waar we onze spullen in het international office droppen en ons om gaan kleden. (Ik draag elke dag scrubs (die groene of blauwe pakjes) die 1x in de week worden gewassen, maar wel de ideale ziekenhuiskledij in deze warmte). Deze dag ben ik weer naar ward 14 geweest en heb in de 2u die ik daar gespendeerd heb 3 bevallingen gezien (incl inscheuringen en inknippingen, jakkes...). Lunchen doen we altijd bij de good samaritan, waar ze heerlijke fruit bowl’s hebben. Behalve als het een echt nuttige dag op de afdeling is lunchen we heel lang en gaan daarna terug naar huis of even de stad in.
Donderdag werd ik misselijk wakker en ook de rest van mijn buik wilde niet echt meewerken, dus ben ik thuis gebleven.
Op vrijdag ben ik weer naar ward 14 gegaan, deze dag waren er ook 2 midwives (verloskundigen) uit engeland er en ben ik met hun meegelopen. Ook was er een sister die heel aardig was. Ik heb de bevalling van één van de vrouwen gevolgd en samen met de midwives het kindje helemaal nagecheckt (normaal doen ze dat echt niet volledig) en toen mocht ik zelf de placenta halen. Eigenlijk wilde ik na de lunch nog teruggaan, maar er ging een groepje naar de graft market en het naaiateliertje en ik wilde natuurlijk mee. Ik heb een jurk laten maken die ik volgende week kan ophalen.
Het is een heel lang verhaal geworden, maar ik hoop dat ik jullie een goede langverwachte (sorry:p) indruk heb gegeven van hoe het er hier aan toe gaat.